Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã để lại một di sản vô cùng quý giá cho Đảng, Nhà nước, nhân dân và các lực lượng vũ trang, đó là một hệ thống quan điểm, tư tưởng, phương pháp cách mạng, phong cách và đạo đức Hồ Chí Minh.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống các quan điểm và tư tưởng của Người về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể ở nước ta trong từng giai đoạn cách mạng. Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ là học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư và xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân.

Phương pháp Hồ Chí Minh là hệ thống lý luận khoa học được hình thành từ sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ba thành tố: Một là, các giá trị của bài học dựng nước và giữ nước của ông cha ta; hai là, những tinh hoa của nhân loại được chắt lọc từ kinh nghiệm đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc và ba là, thực tiễn cách mạng Việt Nam trong từng giai đoạn. Phương pháp Hồ Chí Minh là những phương thức, cách thức, bước đi thể hiện tư tưởng Hồ Chí Minh, để vận dụng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn, trở thành phương châm cho mọi hành động. Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là linh hồn của phương pháp Hồ Chí Minh. Chính tư tưởng Hồ Chí Minh đã sản sinh ra phương pháp Hồ Chí Minh mang đậm tính cách mạng, khoa học và sáng tạo. Nói cách khác, tư tưởng là nơi phương pháp đã được khái quát hóa và phương pháp là nơi thực tiễn hóa của tư tưởng Hồ Chí Minh. Phương pháp Hồ Chí Minh là một bộ phận trong cuộc đời thanh cao, giản dị và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Người. Đó là hệ tư tưởng, các cách thức, biện pháp, quy trình hợp thành các nguyên tắc điều chỉnh và hướng dẫn hành động, làm nên phong cách Hồ Chí Minh.

Phong cách Hồ Chí Minh chính là lề lối, cách thức, phong thái trong tư duy, sinh hoạt, học tập, giao tiếp, ứng xử của Người. Phong cách Hồ Chí Minh gắn liền với tư tưởng, đường lối và phương pháp cách mạng. Đó là phong cách của một con người “có cái tâm trong sáng, cái đức cao đẹp, cái trí mẫn tuệ, cái hành mực thước”. Phong cách của Người được thể hiện rõ trong tư duy, trong cách diễn đạt, trong hành động và sinh hoạt hằng ngày như làm việc, giao tiếp, ứng xử... Đó là phong cách của một lãnh tụ, đồng thời là phong cách của một nhà văn hóa kiệt xuất, danh nhân văn hóa nhân loại.

Nghiên cứu, vận dụng tư tưởng, phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện, lao động, sinh hoạt, công tác, chiến đấu đã trở thành niềm tin, lẽ sống của cả dân tộc Việt Nam nói chung, lực lượng vũ trang nhân dân nói riêng. Những năm qua, Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an đã có nhiều cuộc vận động, phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, như: “Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương, đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”; phong trào “Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy”; cuộc vận động “Công an nhân dân chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ”... Trong đó, cuộc vận động “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” là một chủ trương hết sức đúng đắn và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc trong tình hình hiện nay, góp phần xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Quá trình học tập, vận dụng tư tưởng, phương pháp, phong cách Hồ Chí Minh là học tập ở Bác đạo đức cách mạng, phương pháp cách mạng đặc biệt hiệu quả, các phong cách mang tính cách mạng và khoa học, các phương châm xử thế linh hoạt, đã trở thành nghệ thuật trong việc lựa chọn những vấn đề cần tập trung giải quyết, những công việc cần làm và cách thức thực hiện để đạt được mục tiêu đặt ra một cách hiệu quả. Nghiên cứu vận dụng phương pháp Hồ Chí Minh không thể tách rời tư tưởng và phong cách Hồ Chí Minh; càng không thể tách rời đạo đức, lối sống và nhân cách Hồ Chí Minh.

Trong bối cảnh hiện nay, trước những diễn biến hết sức phức tạp, đa dạng của quá trình hội nhập và toàn cầu hóa đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; trong cuộc vận động “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”, lực lượng Công an nhân dân cần học ở Chủ tịch Hồ Chí Minh những vấn đề cơ bản sau đây:

Thứ nhất, học tập ở Bác đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Người dạy: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc. Người có bốn đức tính: Cần, Kiệm, Liêm, Chính. Thiếu một mùa, thì không thành trời. Thiếu một phương, thì không thành đất. Thiếu một đức, thì không thành người”. Học tập đạo đức Hồ Chí Minh là học ở Bác những tiêu chuẩn của đạo đức cách mạng, đó là:

Trung với nước, hiếu với dân. Đây là phẩm chất bao trùm nhất và quan trọng nhất đối với lực lượng Công an và trong nhân dân. Với Công an nhân dân, Người dạy: “Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành”.

Lòng yêu thương con người. Đây là phẩm chất cao cả và cao đẹp nhất, xuất phát từ truyền thống của dân tộc Việt Nam: “Bầu ơi thương lấy bí cùng”. Người dạy Công an nhân dân: “Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ”, “ Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép”.

Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là những phẩm chất Bác nhắc đến nhiều nhất. Trong Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, Người đề cập phẩm chất này đầu tiên: “Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính”.

Tinh thần quốc tế chân chính, trong sáng. Người dạy: “Quan san muôn dặm một nhà. Bốn phương vô sản đều là anh em”.

Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức cách mạng là cái “gốc”, là nền tảng và là sức mạnh của người cách mạng. Bản thân Bác là một tấm gương sáng ngời và mẫu mực về thực hành đạo đức cách mạng. Đồng thời, Người luôn coi trọng giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang nhân dân.

Xây dựng đạo đức cách mạng người Công an nhân dân là rèn luyện bản lĩnh chính trị, tư tưởng, trọn đời trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân; dũng cảm, không sợ khó khăn, gian khổ, hy sinh; tuyệt đối không được lưng chừng, nghiêng ngả, dao động về lập trường, tư tưởng. Công an nhân dân là lực lượng vũ trang trọng yếu của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phục vụ lý tưởng của Đảng là xây dựng chủ nghĩa xã hội, vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Vì vậy, bất luận trong hoàn cảnh nào, người Công an nhân dân cũng phải nâng cao cảnh giác cách mạng, chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch, các loại tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Đó là bản lĩnh chính trị của người Công an nhân dân: “Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành”; “Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”. Xây dựng bản lĩnh chính trị cho người Công an nhân dân là mục tiêu quan trọng nhất trong xây dựng lực lượng Công an nhân dân.

Thứ hai, học tập tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh, gắn liền tình thương yêu dân tộc với tình thương yêu giai cấp và nhân loại bị áp bức, bóc lột. Tính nhân văn Hồ Chí Minh vừa mang tính dân tộc, tính giai cấp, vừa mang tính thời đại. Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh gắn liền với tình cảm, lý tưởng, hành động cách mạng để thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc. Vì vậy, nó mang tính thực tiễn sâu sắc, tính thời đại rộng lớn.

Quán triệt, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng người Công an nhân dân “bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” hiện nay gồm các nội dung sau:

(1) Xây dựng lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân, có tinh thần tự hào dân tộc, lòng yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nguyện suốt đời tận trung với nước, tận hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ chủ nghĩa xã hội và nhân dân, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

(2) Giác ngộ sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, có kỹ năng vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân. Phải nắm vững các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, các phương châm, nguyên tắc, chủ trương, giải pháp, đối sách của ngành Công an và vận dụng có hiệu quả trong cuộc “đấu trí, đấu lực, đấu pháp” với các thế lực thù địch, các cơ quan đặc biệt nước ngoài và bọn phản động, bọn tội phạm xâm phạm an ninh, trật tự.

(3) Có quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân, được dân tin tưởng, thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ tận tình; có năng lực vận động và tổ chức quần chúng tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở cơ sở vững mạnh.

(4) Có phẩm chất đạo đức cách mạng, năng lực công tác, có tinh thần trách nhiệm cao, tận tụy với công việc, luôn suy nghĩ, tìm tòi đổi mới, sáng tạo trong công tác, chiến đấu, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

(5) Học tập tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh thể hiện rõ nét trong bản chất con người, đời sống cá nhân, đời sống cộng đồng, trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác. Đó là tình yêu thương, quý trọng, quan tâm, bao dung, độ lượng đối với con người và niềm tin vững chắc vào sức mạnh của con người, tạo mọi điều kiện để con người phát triển toàn diện, phát huy mọi năng lực sáng tạo của mình.

Ngày nay, thấm nhuần và học tập tư tưởng đạo đức cách mạng và tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh, cụ thể hóa thành lý tưởng và hành động trở thành niềm tin, lý tưởng, lẽ sống của Công an nhân dân; là một yêu cầu hết sức bức thiết, có ý nghĩa thực tiễn và thời đại sâu sắc, nhất là trong bối cảnh cục diện thế giới đang có nhiều biến động; các thế lực thù địch gia tăng các hoạt động “diễn biến hòa bình” chống phá cách mạng Việt Nam; sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân đang đứng trước những nguy cơ, thách thức mới; nội bộ chúng ta lại đang có những dấu hiệu suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Thứ ba, cần nghiên cứu, thấm nhuần, vận dụng sáng tạo phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng, nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh đối với lực lượng Công an nhân dân. Theo đó, phải trên cơ sở mục đích “xây dựng người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” để lựa chọn các phương pháp cho phù hợp, hiệu quả trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm hơn 70 năm xây dựng lực lượng Công an nhân dân và phải xuất phát từ điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của đất nước hiện nay. Việc xác định các phương pháp cụ thể xây dựng người Công an nhân dân phải quán triệt và dựa vào các nguyên tắc, phương pháp xây dựng và giáo dục đạo đức của Bác, đó là: “Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời”, “nói đi đôi với làm”, “xây đi đôi với chống”; “lý luận gắn liền với thực tiễn”, “học đi đôi với hành”. Đồng thời, phải luôn suy nghĩ, tìm tòi, đổi mới phương pháp giáo dục đạo đức, khắc phục tính hình thức, đơn điệu, tránh áp đặt theo kiểu mệnh lệnh, hành chính, thiên về lý trí mà ít quan tâm đến những tác động về mặt tình cảm; bồi dưỡng tâm hồn, làm phong phú và sâu sắc thêm tinh thần, tình cảm của người được giáo dục. Coi trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ chiến sĩ Công an nhân dân trong môi trường xã hội, trong thực tiễn công tác, chiến đấu. Có tu dưỡng, rèn luyện, giáo dục thường xuyên, liên tục trong thực tiễn, trải qua những khó khăn gian khổ, thử thách mới giúp cán bộ chiến sĩ Công an nhân dân trải nghiệm, xây dựng được bản lĩnh cách mạng kiên cường của người Công an nhân dân “trung với nước, hiếu với dân” và những phẩm chất “nhân, lễ, nghĩa, trí, tín, dũng, liêm” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy. Cần tổ chức biên soạn các tài liệu phục vụ thông tin tuyên truyền, giáo dục trong toàn lực lượng và đổi mới nội dung, chương trình giảng dạy về tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường Công an nhân dân. Nội dung giáo dục phải toàn diện cả đức, trí, thể, mỹ; đặt đạo đức, lý tưởng và tình cảm cách mạng, lối sống xã hội chủ nghĩa lên hàng đầu.

Thứ tư, phải thường xuyên học tập, vận dụng phong cách Hồ Chí Minh; bao gồm phong cách tư duy, phong cách lãnh đạo, phong cách làm việc, phong cách sinh hoạt và phong cách ứng xử. Nét bao trùm trong phong cách tư duy Hồ Chí Minh là độc lập, sáng tạo, tự chủ. Hồ Chí Minh luôn tìm hiểu quy luật vận động của sự vật để có cách hành động phù hợp; gắn lý luận với thực tiễn. Trong phong cách lãnh đạo, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người mẫu mực về phong cách làm việc sâu sắc, đổi mới; lời nói phải đi đôi với việc làm, lý luận gắn liền với thực tiễn. Người luôn tuân thủ nguyên tắc dân chủ, tập trung; tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Trong sinh hoạt, phong cách Hồ Chí Minh là giản dị, gần gũi, thân tình với mọi người và luôn lạc quan, vui vẻ. Người luôn có phong cách giao tiếp, ứng xử rất văn hóa, văn minh. Phong cách Hồ Chí Minh là phong cách của một con người vĩ đại nhưng gần gũi. Phong cách của Người luôn luôn là tấm gương sáng để lực lượng Công an nhân dân học tập, noi theo.

Trong quá trình học tập, vận dụng tư tưởng, đạo đức, phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh, các cấp ủy và thủ trưởng các đơn vị trong lực lượng Công an nhân dân phải thực sự gương mẫu, đi đầu trong việc học tập thấm nhuần tư tưởng, noi theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong các đơn vị, địa phương mình. Đồng thời, phải học tập, thực hành văn hóa giao tiếp, ứng xử Hồ Chí Minh, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh, góp phần xây dựng hình ảnh người Công an nhân dân đẹp về bản lĩnh, trí tuệ, phẩm giá với đầy đủ các đức tính “cần, kiệm, liêm, chính”, “chí công vô tư” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy.

Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân phải thường xuyên nghiên cứu, học tập tư tưởng, phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh và chăm lo tu dưỡng, rèn luyện bản thân theo những phương pháp Người đã áp dụng trong công tác, chiến đấu, lao động, học tập, sinh hoạt; lấy Sáu điều Bác dạy Công an nhân dân làm kim chỉ nam và mục tiêu phấn đấu, rèn luyện.

Xây dựng người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ chính là yếu tố quyết định nhất trong việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân theo tiêu chí “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, là yêu cầu tiên quyết đảm bảo giành thắng lợi trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Trong đó, xây dựng người chiến sĩ công an về đạo đức cách mạng, tài năng, sáng tạo, nâng cao đạo đức nghề nghiệp để hoàn thiện cả đức lẫn tài là yêu cầu vừa cấp thiết vừa lâu dài.

Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, học tập tấm gương đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, vận dụng phương pháp Hồ Chí Minh là con đường đúng đắn nhất để góp phần “xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” trong giai đoạn hiện nay.

Thiếu tướng, GS.TS Bùi Quảng Bạ

Chuyên viên cấp cao Học viện Chính trị CAND

Nguồn: http://hvctcand.edu.vn