Home » Archives for 2023
CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH – NỀN TẢNG CỦA THI ĐUA ÁI QUỐC TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN
01:46 |
Tác giả: Đại úy, ThS Hà Tiến Linh
Khoa LLCT&KHXHNV – Học
viện An ninh nhân dân
Từ khóa: Cần, kiệm, liêm, chính; Công an nhân dân; Thi đua ái quốc; xây
dựng lực lượng.
1. Cần, kiệm, liêm chính – nền tảng của Thi đua ái quốc
Nét nổi bật chính của tư duy Hồ Chí Minh là độc lập, tự chủ, sáng tạo. Trong
tư tưởng Hồ Chí Minh có sự hiện hữu của các giá trị tinh hoa nhân loại, không kể
đó là hệ tư tưởng của phong kiến hay tư sản, nếu phù hợp với thời đại mới đều được
Người kế thừa và phát huy lên một tầm cao mới duới ánh sáng của chủ nghĩa Mác -
Lênin. Trong đó, nổi bật các giá trị đạo đức của chuẩn mực đạo đức cách mạng, bao
gồm bốn phẩm chất chính: “Cần, kiệm, liêm, chính”.
Năm 1949, khi mà phong trào Thi đua ái quốc đã bắt đầu được phát động và
triển khai sâu rộng trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã viết tác phẩm “Cần, kiệm, liêm, chính” bao gồm bốn bài báo với bút danh
Lê Quyết Thắng đăng trên báo “Cứu quốc”. Mở đầu tác phẩm này, Người khẳng
định: “Cần, Kiệm, Liêm, Chính là nền tảng của Đời sống mới, nền tảng của
Thi đua ái quốc”[1].
Lý giải vì sao “Cần, kiệm, liêm, chính” lại là nền tảng của Thi đua ái quốc,
Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Từ ngày Cách mạng Tháng Tám thành công, lập nền Dân chủ Cộng
hoà, cho đến mấy năm kháng chiến, dân ta nhờ Cần, Kiệm, Liêm, Chính, mà đánh thắng
được giặc lụt, giặc dốt, giặc thực dân và giặc đói”[2].
Như vậy, “Cần, kiệm, liêm, chính” theo Hồ Chí Minh là nguồn sức mạnh nội sinh của
nhân dân ta, từ nguồn sức mạnh đó, ta đã đánh thắng giặc lụt, giặc dốt, giặc đói
và giặc ngoại xâm.
“Cần, kiệm, liêm, chính” trong tư tưởng Hồ Chí Minh là một chỉnh thể thống
nhất tạo nên nền tảng căn cơ nhất về đạo đức cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí
Minh. Các chuẩn mực đạo đức này có nguồn gốc từ Nho giáo, song đã được Hồ Chí
Minh phát triển lên một tầm cao mới theo tinh thần: “Không phải cái gì cũ cũng
bỏ hết, không phải cái gì cũng làm mới. Cái gì cũ mà xấu, thì phải bỏ... Cái gì
cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi lại cho hợp lý... Cái gì cũ
mà tốt, thì phải phát triển thêm... Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm”[3].
Trong nhiều tác phẩm, Hồ Chí Minh nhấn mạnh bốn đức tính “Cần, kiệm, liêm,
chính” và được đặt lên hàng đầu trong chuẩn mực đạo đức cách mạng. Sáng
3/9/1945, ngày độc lập đầu tiên của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Hồ Chí
Minh đề ra những nhiệm vụ cấp bách cần làm ngay. Trong đó, Người yêu cầu: “Tôi
đề nghị mở một chiến dịch giáo dục lại tinh thần nhân dân bằng cách thực hiện:
CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH.”[4].
Hồ Chí Minh cho rằng giáo dục “Cần, kiệm, liêm, chính” là biện pháp để “làm cho
dân tộc chúng ta trở nên một dân tộc dũng cảm, yêu nước, yêu lao động, một dân
tộc xứng đáng với nước Việt Nam độc lập.”[5].
Đây là quan điểm nhất quán của Hồ Chí Minh, suốt thời gian sau đó, trong thư gửi
đội ngũ viên chức (1946), thư gửi hội phụ nữ (1946), thư gửi kiều bào ở Pháp (1946),
phát động đời sống mới (1946), thư gửi đồng bào Việt Bắc (1946)… hay ngay trong
Tư cách người Công an cách mệnh, Hồ Chí Minh yêu cầu: “Đối với tự mình,
phải cần, kiệm, liêm, chính”[6].
Và sau này, khi gửi gắm tình cảm để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta, Người cũng
nhắn nhủ phải thực hiện “Cần, kiệm, liêm, chính” ngay trong Di chúc. Như
vậy, trong tư tưởng Hồ Chí Minh “Cần, kiệm, liêm, chính” là những chuẩn mực đạo
đức đóng vai trò nền tảng, cơ sở của xã hội mới.
Hồ Chí Minh luận giải “Cần” tức là “siêng năng, chăm chỉ, cố gắng dẻo
dai.”[7].
“Cần” là nền tảng của thi đua ái quốc, bởi nếu thực hiện “cần” thì lao động có
kế hoạch, có mục tiêu, từ đó tăng năng suất và hiệu quả. Nếu nhân dân cả nước
thực hiện “cần”, sẽ giúp kháng chiến mau giành được thắng lợi, kiến quốc chóng
thành công. Chữ “cần” phải được hiểu với nghĩa luôn luôn chăm chỉ, luôn luôn cố
gắng, “lười biếng là kẻ địch của chữ cần, cũng là kẻ địch của dân tộc”[8].
Đồng thời, Hồ Chí Minh nhấn mạnh, thực hiện “Cần” là “Phải biết nuôi dưỡng tinh
thần và lực lượng của mình, để làm việc cho lâu dài”[9].
Hồ Chí Minh đưa ra ví dụ rất rõ cho chữ “Cần” là nền tảng của toàn xã hội: “Toàn
dân tộc ta đoàn kết thành một khối. Công việc của mọi người, mọi địa phương, mọi
ngành đều phối hợp với nhau, như một chuyến xe lửa. Tất cả mọi người, mọi địa
phương, mọi ngành đều cố gắng, đều siêng năng, thì nước ta sẽ tiến bộ rất nhanh
chóng”[10].
Về chữ “Kiệm”, Hồ Chí Minh luận giải “Kiệm” “Là tiết kiệm, không xa xỉ,
không hoang phí, không bừa bãi”[11].
“Kiệm” là tiết kiệm thời gian, tiền bạc, của cải… Trong Thi đua ái quốc, “Kiệm”
là nền tảng, bởi “CẦN mà không KIỆM, “thì làm chừng nào xào chừng ấy”. “Cần” và
“Kiệm” phải đi đôi với nhau như hai chân của một con người, thi đua ái quốc phải
được xây dựng trên “cần” và “kiệm”, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Một mặt, chúng ta thi
đua KIỆM. Một mặt, chúng ta thi đua CẦN. Kết quả CẦN cộng với kết quả KIỆM là:
Bộ đội sẽ đầy đủ, nhân dân sẽ ấm no, kháng chiến sẽ mau thắng lợi, kiến quốc sẽ
mau thành công, nước ta sẽ mau giàu mạnh ngang hàng với các nước tiền tiến trên
thế giới”[12].
Thế nên, thi đua ái quốc là “thi đua thực hành tiết kiệm”[13].
“Liêm” được Hồ Chí Minh luận giải là “trong sạch, không tham lam”[14].
Trong thi đua ái quốc, “Liêm” phải đi đôi với “Kiệm”, cũng như “Kiệm” phải đi đôi
với “Cần”. Tham lam là nguồn gốc dẫn tới bất liêm, bởi vậy “Liêm” cần phải gắn với
“Kiệm”. Trong thi đua ái quốc, cán bộ phải thực hành chữ “Liêm” để làm kiểu mẫu
cho nhân dân. Người chỉ rõ “Cán bộ thi đua thực hành liêm khiết, thì sẽ gây nên
tính liêm khiết trong nhân dân”[15],
nếu chữ “Liêm” được lan tỏa, toàn xã hội thực hiện thì “Một dân tộc biết cần,
kiệm, biết liêm, là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân
tộc văn minh tiến bộ”[16].
Chữ “Chính” được Hồ Chí Minh luận giải:
“Chính nghĩa là không tà, nghĩa là thẳng thắn, đứng đắn. Điều gì không đứng đắn,
thẳng thắn, tức là tà”[17].
Trong thi đua ái quốc, “CẦN, KIỆM, LIÊM, là gốc rễ của CHÍNH”[18].
“Chính” được Hồ Chí Minh luận giải trên ba mối quan hệ. Thứ nhất, đối với mình,
“Chính” là không tự kiêu, tự đại. Thi đua tự mình thực hiện “Chính” là “Tiến bộ
không giới hạn. Mình cố gắng tiến bộ, thì chắc tiến bộ mãi”[19].
Thứ hai, đối với người, Chính là “Chớ nịnh hót người trên. Chớ xem khinh người
dưới. Thái độ phải chân thành, khiêm tốn, phải thật thà đoàn kết. Phải học người
và giúp người tiến tới. Phải thực hành chữ Bác – Ái.”[20].
Thứ ba, đối với việc, “Chính” là đặt việc nước lên trên việc tư, làm việc phải
có sáng kiến, có kế hoạch, cẩn thận và kiên quyết làm cho thành công. “Chính” là
“Việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm. Việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh.”[21].
Nội hàm “Cần, kiệm, liêm, chính” trong tư tưởng Hồ Chí Minh hàm chứa những
chuẩn mực căn bản nhất để đặt nền tảng cho một xã hội mới, trong đó có thi đua ái
quốc. Thi đua ái quốc là thi đua “Cần, kiệm, liêm, chính” và ngược lại, “Cần,
kiệm, liêm, chính” là nền tảng, gốc rễ của thi đua ái quốc. Thực hành “Cần, kiệm,
liêm, chính” không chỉ là yêu cầu cần thiết trong tu dưỡng đạo đức của mỗi người
dân trong thi đua ái quốc mà còn là phương thức để xây dựng một Đảng cách mệnh
chân chính, xây dựng xã hội mới dân chủ, văn minh, giàu mạnh. Trong phong trào
thi đua ái quốc, Hồ Chí Minh luôn bày tỏ một niềm lạc quan tất thắng trên nền tảng
của “Cần, kiệm, liêm, chính”, Người nêu rõ “Chúng ta nhất định đạt được, vì mỗi
người và tất cả dân ta đều Thi đua: Cần, Kiệm, Liêm, Chính”[22]
2. Ý nghĩa của thực hành “cần, kiệm, liêm, chính” đối với lực
lượng Công an nhân dân trong phong trào Thi đua ái quốc
Cách đây 75 năm, ngoài việc ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nêu Sáu điều dạy Công an nhân dân, đây là tài sản tinh thần
vô giá của lực lượng Công an đến ngày hôm nay. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, “Cần,
kiệm, liêm, chính” là nền tảng của thi đua ái quốc thì điều đầu tiên mà Người căn
dặn lực lượng Công an nhân dân là “Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính”[23].
Rõ ràng, quan điểm về “Cần, kiệm, liêm, chính” trong tư tưởng Hồ Chí Minh có tính
nhất quán và xuyên suốt, vừa là nền tảng là động lực của xây dựng xã hội, xây dựng
con người. Hiện nay, lực lượng Công an nhân dân đang nỗ lực quán triệt và thực
hiện Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị khóa XIII về “Đẩy mạnh xây dựng lực
lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện
đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”. Với yêu cầu đó, ý nghĩa
của “Cần, kiệm, liêm, chính” trong thi đua ái quốc lại càng quan trọng đối với lực
lượng Công an nhân dân. Thời gian tới, việc học tập quan điểm này của Chủ tịch Hồ
Chí Minh cần được nhận thức và thực hiện có hiệu quả một số nội dung sau:
Một là, tăng cường nhận thức cho cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân về
vai trò của các phẩm chất đạo đức cách mạng, trong đó nền tảng là “Cần, kiệm,
liêm, chính”. Quán triệt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Tưởng lầm rằng thi
đua là một việc khác với những công việc làm hàng ngày. Thật ra, công việc hàng
ngày chính là nền tảng thi đua”[24],
lực lượng Công an nhân dân cần ý thức được phong trào thi đua ái quốc chỉ thắng
lợi khi thực hiện điều căn cốt, nền tảng nhất đó là rèn luyện “Cần, kiệm, liêm,
chính”, đó là “công việc làm hàng ngày” mà người cán bộ Công an phải thực hiện.
Do vậy, mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách
mạng hàng ngày, coi đó là một hình thức thiết thực để xây dựng nền tảng phong
trào thi đua ái quốc trong lực lượng Công an nhân dân.
Hai là, nhận thức sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua
là đông lực của sự phát triển, khen thưởng là cách thức ghi nhận hiệu quả của
thi đua, đồng thời khen thưởng cũng là biện pháp khích lệ thi đua. Tuy nhiên, đối
với mỗi cán bộ Công an nhân dân, với đặc thù nghề nghiệp, tính bí mật cao nên
không phải chiến công nào của công an cũng được khen thưởng, được lên báo để vẻ
vang. Do đó, Người đã dạy “Bất kỳ làm việc gì có ích lợi cho cách mạng, cho nhân
dân, có ích lợi cho giai cấp, đều là vẻ vang, không phải được khen mới là có công,
mà mỗi người đều cố gắng làm tròn nhiệm vụ của mình là vẻ vang cả”[25].
Đây cũng là phẩm chất đạo đức mà người cán bộ Công an cần có, đó là đức tính cần
cù, tận tụy phụng sự nhân dân, phục vụ cách mạng.
Ba là, song hành với rèn luyện đạo đức cách mạng, cán bộ, chiến sỹ Công
an nhân dân muốn thi đua ái quốc đạt hiệu quả cần nêu ý thức trách nhiệm, quyết
tâm lớn và sự nỗ lực cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Để đảm bảo phong trào
thi đua thắng lợi vẻ vang, cần có hai điều: Một là, cán bộ và công nhân phải thẩm
nhuần đạo đức cách mạng, ý thức trách nhiệm và tinh thần làm chủ tập thể; hai là,
kế hoạch 10 phần thì biện pháp 20 phần và quyết tâm 30 phân”[26].
Tức là muốn thi đua đạt kết quả cao, thì ngoài kế hoạch tốt còn cần phải làm tốt
công tác tuyên truyền, động viên đông đảo cán bộ, chiến sỹ hưởng ứng tham gia.
Ngoài ra, lãnh đạo cần đi sâu đi sát phong trào, quan tâm tháo gỡ các khó khăn,
vướng mắc và nêu cao tinh thần quyết tâm thực hiện.
Bốn là, nhận thức lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua ái quốc phải
gắn với mục tiêu của sự nghiệp đổi mới. Hiện nay, lực lượng Công an nhân dân đang
triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng
và Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an
nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng
yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”. Để thực hiện thắng lợi các Nghị quyết
này, phong trào thi đua nên hướng về những yếu tố thuộc nội tại người cán bộ,
chiến sỹ, tức là xây dựng nhân cách, đạo đức, phong cách, bản lĩnh chính trị...
Đồng thời, thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW
của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh” và Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị khóa XIII; Nghị
quyết 04-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến” và “tự
chuyển hóa” trong nội bộ”, Phong trào “Công an nhân dân học tập, thực hiện
Sáu điều Bác Hồ dạy”.
Năm là, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, “Cần, kiệm, liêm, chính” không
chỉ là nền tảng của thi đua ái quốc mà còn là vũ khí để tiêu diệt chủ nghĩa cá
nhân. Nói chuyện với lực lượng Công an nhân dân, Hồ Chí Minh căn dặn: “phải đoàn
kết nhất trí, giữ vững đạo đức cần, kiệm, liêm, chính; kiên quyết chống quan liêu,
tham ô, lãng phí”[27].
Theo Hồ Chí Minh, “Cần, kiệm, liêm, chính” như ánh sáng của đạo đức, còn tham ô,
quan liêu, lãng phí là bóng tối của sự suy thoái. Các tiêu cực này là biểu hiện
của chủ nghĩa cá nhân, mà chủ nghĩa cá nhân là kẻ địch bên trong lòng mỗi người.
Nhận thức rõ lời dạy của Người “Công an đánh địch bên ngoài đã khó, đánh địch bên
trong người còn khó khăn hơn”[28].
Do đó, trong thi đua ái quốc, phải gắn kết việc thi đua với chống chủ nghĩa cá
nhân bằng đạo đức cách mạng; kiên quyết chống lại quan liêu, tham ô, lãng phí; nâng
cao nhận thức cho toàn lực lượng về chủ nghĩa cá nhân, các biểu hiện của nó và
coi việc chống chủ nghĩa cá nhân cũng là một trong những hình thức của thi đua ái
quốc.
Sáu là, thi đua ái quốc trong lực lượng Công an nhân dân cần làm tốt
tổ chức giám sát, đôn đốc kiểm tra, đánh giá tổng kết, trong đó chú trọng việc
phát hiện các sáng kiến, kinh nghiệm hay, nhân rộng các điển hình tiên tiến. Có
hình thức khen thưởng kịp thời để động viên, cổ vũ tinh thần thi đua ái quốc và
đánh giá, rút kinh nghiệm để phong trào tiếp theo đạt hiệu quả cao hơn, như vậy
mới mang lại ý nghĩa thực sự to lớn. Quán triệt lời dạy “Cần, kiệm, liêm,
chính” là nền tảng của thi đua ái quốc, các phong trào cần đánh giá, tổng kết về
hiệu quả thực hiện, rèn luyện đạo đức cách mạng trong cán bộ, chiến sỹ, nhất là
đánh giá vai trò tiên phong, gương mẫu về đạo đức của người đứng đầu các đơn vị.
Suốt 75 năm qua, “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” và “Tư cách người
công an cách mệnh” luôn là niềm cổ vũ tinh thần lớn lao cho những chiến công
vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân.
Lực lượng Công an nhân dân từ khi ra đời, trưởng thành và phát triển luôn
quán triệt sâu sắc những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thời gian tới, trước
sự phát triển mạnh mẽ của đất nước, trọng trách và nhiệm vụ của lực lượng Công
an ngày càng nhiều, nhưng đó cũng là cơ hội thể hiện ý chí, bản lĩnh và sức mạnh
của lực lượng Công an nhân dân. Muốn vậy, cần quán triệt tốt phong trào thi đua
ái quốc rộng rãi trong toàn lực lượng và chú trọng xây dựng nền tảng của thi đua
là “Cần, kiệm, liêm, chính”, rộng hơn nữa là đạo đức cách mạng, đạo đức của người
cán bộ Công an nhân dân. Thật vinh dự khi những lời dạy đầu tiên Chủ tịch Hồ
Chí Minh dành cho lực lượng là tư cách về đạo đức cách mạng, đó là “kim chỉ nam”
cho sự phát triển của lực lượng đến ngày hôm nay và là sức mạnh to lớn cổ vũ
cho lực lượng Công an nhân dân Việt Nam anh hùng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói:
“Anh hùng là những người thật cần kiệm liêm chính, hết lòng hết sức phục vụ
kháng chiến, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Là những người đày tớ thật
trung thành của nhân dân, của giai cấp”[29].
Tài liệu tham khảo
1.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.4, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
2.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.5, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
3.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.6, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
4.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.10, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
5.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.11, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
6.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, t.14, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
[2] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.117.
[3] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.5, tr.112.
[4] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.4, tr.7.
[5] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.4, tr.7.
[6] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.5, tr.498.
[7] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.117.
[8] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.120.
[9] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.120.
[10] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.120.
[11] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.122.
[12] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.125.
[13] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.125.
[14] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.126.
[15] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.127.
[16] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.128.
[17] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.129.
[18] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.129.
[19] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.130.
[20] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.130-131.
[21] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.131.
[22] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.131.
[23] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.5, tr.498.
[24] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.6, tr.169.
[25] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.10, tr.260.
[26] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.14, tr.485.
[27] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.10, tr.424.
[28] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.11, tr.599.
[29] Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
t.7, tr.379.
NHẬN DIỆN VÀ PHÊ PHÁN NHỮNG QUAN ĐIỂM SAI TRÁI, CHỐNG PHÁ VIỆC HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
08:38 |Thạc sĩ Hà Tiến Linh - Học viện An ninh nhân dân
Tóm tắt: Hiện nay, các thế lực thù
địch đang ra sức chống phá, công kích và thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”
với mục đích xóa bỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Trong đó, mặt
trận văn hóa – tư tưởng luôn là một trong những mũi nhọn mà các thế lực thù địch
tập trung chống phá. Từ khi Bộ Chính trị Khóa XII đề ra Chỉ thị 05-CT/TW “về đẩy
mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, chúng càng
trắng trợn xuyên tạc, bóp méo, bịa đặt về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của Chủ
tịch Hồ Chí Minh và ra sức chống phá việc toàn Đảng, toàn dân ta học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người. Bài viết này nhận diện, phân tích
và phản bác những quan điểm sai trái, chống phá của các thế lực thù địch về việc
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh hiện nay. Qua đó, chỉ rõ nguy cơ đối với công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội và đề xuất những giải pháp nhằm phòng, chống âm mưu thâm độc
trên, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong công cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.
Từ khóa: Bảo
vệ nền tảng tư tưởng; Chủ tịch Hồ Chí Minh; Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh ; Phản bác các quan điểm sai trái.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Với
chiến lược “diễn biến hòa bình”, các thế lực thù địch không ngừng chống phá, công
kích con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam trên nhiều phương diện với âm
mưu chuyển hóa nội bộ chúng ta từ bên trong. Về lĩnh vực tư tưởng chính trị, chúng
tập trung chống phá chúng ta vào
bốn hướng chính: phủ định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; tuyên
truyền các tư tưởng tư sản phương Tây vào Việt Nam; thực hiện các mưu đồ cổ vũ,
khuyến khích cho các khuynh hướng, quan điểm văn hóa – văn nghệ phi xã hội chủ
nghĩa, đòi độc lập với chính trị; tuyên truyền các giá trị dân chủ, nhân quyền,
văn hóa phương Tây. Với những mưu đồ thâm độc đó, khi
Đảng ta đề ra việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Hồ Chí
Minh, các thế lực thù địch đã sử dụng các trang mạng xã hội, tự xưng là những người “yêu nước”, “dân
chủ”, “lên tiếng vì sự thật”… đã không chỉ bịa đặt, bôi đen thông tin về đời tư,
sự nghiệp, cống hiến, về thân nhân trong gia đình Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm “hạ
bệ thần tượng” mà còn cho rằng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã lỗi
thời, không còn phù hợp với hiện thực, từ đó phủ nhận chủ trương của Đảng khi phát
động cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh.
Dù với phương diện nào thì mục đích mà các thế lực thù địch muốn đều là
tác động nhằm thay đổi nhận thức, niềm tin của quần chúng nhân dân, trong đó có
cả cán bộ, đảng viên vào nền tảng tư tưởng và sự lãnh đạo của Đảng; từ đó lôi kéo,
thành lập các tổ chức chống Đảng, Nhà nước, mục đích cao nhất là đi đến xóa bỏ chủ
nghĩa xã hội. Điều đáng nói có một số người đã tỏ ra đồng tình, ủng hộ, thậm chí
là tuyên truyền, cổ súy cho các luận điệu sai trái đó, cá biệt có những trường
hợp là cán bộ, đảng viên do nhận thức chính trị kém đã tin theo những luận điệu
rất tinh vi, thâm độc của các thế lực thù địch.
Trên mặt trận văn hóa, tư tưởng, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng là nhiệm
vụ vô cùng quan trọng, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII đã đặt ra nhiệm
vụ “Tăng
cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh,
phản bác các quan điểm sai trái, thù địch”[1], coi đây là một trong những
nhiệm vụ quan trọng để xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng. Vì lẽ đó, việc nhận
diện đầy đủ và đấu tranh phản bác, thuyết phục, vạch rõ những điểm giả dối, phản
cách mạng, phản khoa học của các thế lực thù địch là vô cùng quan trọng trong bảo
vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ sự trong sáng của tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo
niềm tin cho quần chúng nhân dân vững bước theo con đường tiến lên chủ nghĩa xã
hội mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Bài viết chủ yếu sử dụng các phương pháp như: Phương
pháp tổng hợp, phân tích tài liệu thứ cấp, sử dụng phương pháp lôgic và lịch sử
trong tổng hợp tư liệu và phân tích vấn đề, tập trung vào các báo cáo có liên
quan nhằm làm rõ những nội dung nghiên cứu của bài viết. Trên cơ sở tổng hợp,
phân tích tài liệu, bài viết tập trung làm rõ những kết quả chủ yếu và đề xuất
giải pháp phòng, chống luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch nhằm vào tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và việc cuộc vận động thực hiện Chỉ thị số
05-CT/TW hiện nay.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
3.1. Nhận diện những âm mưu, thủ đoạn chống phá việc học tập
và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
3.1.1. Đối tượng đứng sau những âm mưu này và thủ đoạn chống
phá
Nhận diện những đối tượng thường xuyên chống phá, xuyên tạc giúp chúng ta
nhận rõ bản chất và mưu đồ của họ. Qua đó trả lời được câu hỏi, tại sao họ không
tiếc tiền của, công sức, thời gian để chống phá chúng ta hàng ngày, hàng giờ? Có
thể tổng hợp và phân loại những đối tượng đó vào các nhóm sau đây:
Nhóm thứ nhất, đế quốc và chủ nghĩa đế quốc, những cơ quan đặc
biệt được các nhà nước tư sản lập ra để chống phá con đường đi lên chủ nghĩa xã
hội của Việt Nam. Những đối tượng thuộc nhóm này có thể coi là kẻ thù truyền kiếp
của chủ nghĩa xã hội, với mưu đồ chống phá con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của
nhân loại nói chung và các nước xã hội chủ nghĩa nói riêng, các quốc gia tư sản
đã bỏ ra nhiều tiền của, thành lập các cơ quan đặc biệt với mưu đồ thực hiện
chiến lược “diễn biến hòa bình” nhằm vào các quốc gia đang xây dựng chủ nghĩa
xã hội, trong đó có Việt Nam. Những luận điệu xuyên tạc về tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh của các cơ quan này thực hiện mưu đồ chống phá từ bên trong, tác
động đến cán bộ, đảng viên dẫn tới làm trái đường lối, Cương lĩnh
của Đảng và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của một bộ phận cán
bộ, đảng viên. Thời gian gần đây, chủ thể này không chỉ là các cơ quan đặc biệt
do tư sản lập ra mà còn là các nước theo chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, vị kỷ, bá
quyền. Theo đó, động cơ thực hiện âm mưu xuyên tạc, chống phá tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng ta đã chuyển từ đấu tranh ý thức hệ
sang đấu tranh vì lợi ích dân tộc cục bộ.
Nhóm thứ hai, những kẻ phản bội Tổ quốc, thành phần của chế độ
cũ, những kẻ thoái hóa, biến chất về tư tưởng, chính trị, bộc lộ rõ bộ mặt chống
đối Đảng, Nhà nước. Nhóm này thường tập hợp thành những tổ chức phản động lưu
vong, hoạt động chống phá từ nước ngoài và chỉ đạo thành viên thực hiện các hoạt
động chống phá trong nước. Các tổ chức này hoạt động có bài bản, đầu tư nhiều
tiền bạc, với âm mưu xóa bỏ nền tảng tư tưởng, xây dựng hệ thống lý luận khác
có khả năng triệt tiêu chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và lấy đó
làm nền tảng tư tưởng cho việc xây dựng một xã hội mới, theo mong ước của chúng. Núp
dưới chiêu bài “dân chủ hóa”, “kênh phản biện”, “xã hội dân sự” để cho ra đời
các tổ chức đối trọng với các cơ quan, tổ chức trong bộ máy của Đảng, Nhà nước,
đòi giám sát hoạt động của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội. Có
thể kể đến các tổ chức như “Việt Tân”, “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời”, “Hội
anh em dân chủ”, “Thanh niên công giáo”; “Diễn đàn xã hội dân sự”…chúng tạo lập, duy trì các trang web,
blog như “chinhphuquocgia.com”, “Cuutuchinhtri.org”, “Nhật ký yêu nước”… để
tuyên truyền, lôi kéo người tham gia tổ chức; liên lạc, chỉ đạo thực hiện chống phá, xuyên tạc tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh.
Nhóm thứ ba, những đối tượng núp bóng dưới các chiêu bài đòi
tự do, dân chủ, nhân quyền, xã hội dân sự, hoặc núp bóng tôn giáo, dân tộc thiểu
số. Nhóm
này thường sử dụng công nghệ để rêu rao, tuyên truyền những luận điệu xuyên tạc
về Hồ Chí Minh, những tin xấu, độc, không rõ nguồn được sử dụng để tạo sự thu hút
của đông đảo người hiếu kỳ, tham gia bình luận, chia sẻ, gây ra tâm lý hoang
mang, hoài nghi, làm lung lay tư tưởng của các tầng lớp nhân dân và cán bộ, đảng
viên. Chúng thường đội lốt, tạo vỏ bọc là các nhà “dân chủ”, “nhà bình luận”, “facebooker”,
“bloger”, “youtuber”, “nhà báo”, “người bảo vệ công lý”… lợi dụng tự do ngôn luận,
tự do thông tin báo chí để ngụy tạo thông tin, tuyên truyền, xuyên tạc về Hồ
Chí Minh, từ đó thành lập các diễn đàn để tuyên truyền, đả kích, bình luận, gửi
“thư ngỏ”, “tâm thư”. Điển hình có thể kể đến một số đối tượng như: Nguyễn Lân Thắng
sử dụng Facebook cá nhân xúc phạm hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh; Nguyễn Quang A
sử dụng mạng lưới Internet đưa những thông tin xấu độc về Hồ Chí Minh; Phan Văn
Lợi (Huế) trả lời các bài phỏng vấn của RFA, BBC để xúc phạm, bôi nhọ Chủ tịch Hồ
Chí Minh và chế độ; Hà Sỹ Phu (sống tại Đà Lạt) tán phát nhiều bài viết, trả lời
phỏng vấn các đài nước ngoài đả phá chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh (Mẹ Nấm), Nguyễn Văn Đài liên tục đăng bài xúc phạm lãnh tụ Hồ
Chí Minh…
Nhóm thứ tư, những đối tượng có nhận thức kém về chính trị, tư
tưởng, dễ bị lợi dụng lôi kéo như sinh viên, công nhân, cán bộ hưu trí, một số
thành phần bất mãn chính trị. Nhóm này thường có nhận thức kém về tư tưởng, chính trị và cả
trình độ văn hóa, dễ bị lợi dụng, kích động và bị mua chuộc bởi các thế lực thù
địch. Điển hình có thể kể đến trường hợp một số đối tượng như Thạch Rine (61 tuổi,
trú tại Trà Cú, Trà Vinh), thông qua tài khoản Facebook cá nhân, đăng tải hình ảnh chân
dung Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bị chỉnh sửa có tính chất xúc phạm lãnh tụ; đối
tượng Phan Công Hải (28 tuổi, trú tại Nghi Lộc, Nghệ An) đăng tải những hình ảnh
xúc phạm tượng Bác Hồ tại trường THCS Đô Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An; đối tượng Bùi
Mạnh Đồng (40 tuổi, trú tại quận Thốt Nốt) đã đăng tải lên facebook cá nhân những
bức ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các lãnh tụ sau khi chỉnh sửa với nội dung xúc
phạm…
Thủ đoạn mà các đối tượng thường sử dụng để tuyên truyền chống phá tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bao gồm:
Một là, tung ra những thông tin, quan điểm sai trái, bịa đặt về thân
thế, cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mục đích của chúng là hạ thấp
tư tưởng Hồ Chí Minh, cho rằng đó chỉ là sự nhắc lại, sao chép. Chúng rêu rao rằng
tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là một hệ thống, chỉ là những câu nói hết sức đời
thường, tản mát, không xứng đáng là một học thuyết. Chúng phủ nhận, vu khống những
đóng góp của Người đối với cách mạng giải phóng dân tộc và con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội của Việt Nam. Qua đó, cho rằng việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh là vô nghĩa, không có giá trị.
Hai là, các thế lực thù địch “tỏ ra” đề cao Hồ Chí Minh, thậm chí chúng
còn “thần thánh hóa” tư tưởng Hồ Chí Minh, từ đó đi tới khẳng định Đảng và Nhà
nước ta không bao giờ có thể tổ chức tốt học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh. Bản chất thủ đoạn của chúng là thổi phồng nhưng thực ra
đang hạ thấp tư tưởng Hồ Chí Minh. Mặt khác, chúng còn dùng thủ đoạn tạo sự đối
lập giữa tư tưởng Hồ Chí Minh với chủ nghĩa Mác - Lênin, chúng cho rằng Hồ Chí
Minh là người theo chủ nghĩa dân tộc chứ không phải người cộng sản, Hồ Chí Minh
sử dụng chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ để đạt được mục đích là giải phóng dân tộc. Bên
cạnh đó, các thế lực thù địch còn dùng chính tấm gương, đạo đức, những câu chuyện
của Người để so sánh, đối chiếu, làm cớ phê phán đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện
nay. Cần nhận thức rõ thủ đoạn thâm độc này để hiểu rõ đâu là phản biện xã hội
với lợi dụng chống phá.
Ba là, các thế lực thù địch sử dụng các diễn đàn, blog cá nhân và mạng
xã hội như Facebook, Youtube, Tiktok… đưa tin thất thiệt, không chính xác, đặc
biệt vào những dịp lễ lớn, ngày kỷ niệm liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh như
ngày Quốc khánh (2/9), ngày thành lập Đảng (3/2), ngày Đất nước thống nhất (30/4)…
hoặc khi các sự kiện liên quan đến việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh như Lễ kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Người (19/5/1890), kỷ niệm
110 năm ngày Người ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911), 80 năm ngày Bác Hồ về nước
(28/01/1941)… Vào các dịp đặc biệt này, chúng nhân danh những nhà nghiên cứu, bình
luận “khách quan, trung lập” về các sự kiện và cung cấp những thông tin “giật gân”,
xuyên tạc tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm thu hút sự quan tâm, theo dõi của nhiều người
tò mò, thiếu hiểu biết. Những thông tin này được dẫn lại và cắt ghép tinh vi, xảo
quyệt, hướng lái góc nhìn của người tiếp nhận theo ý đồ của chúng. Ví dụ, chúng
cắt ghép các đoạn clip từ phim tài liệu do kênh Biography của Mỹ để đưa ra phỏng
đoán về việc Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911, về mục đích
Người viết đơn xin học tại trường Thuộc địa… với mục đích xuyên tạc, bôi nhọ hình
ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bốn là, lợi dụng tình hình phức tạp trong chính trị quốc tế, chẳng hạn
việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động trái phép trong vùng
đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam và xây đắp đảo trái phép tại Hoàng Sa,
Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam để kích động tâm lý “bài Trung”, thù gét dân
tộc. Thâm độc hơn, chúng dẫn chứng, trích dẫn những câu nói, văn bản của Chủ tịch
Hồ Chí Minh về mối quan hệ tốt đẹp của Đảng ta với Đảng Cộng sản Trung Quốc các
thời kỳ trước đó để “đánh lận” lịch sử, xuyên tạc, bóp méo, xảo biện cho rằng Đảng
Cộng sản Việt Nam lệ thuộc vào Trung Quốc, bịa đặt ra những câu chuyện cho rằng
Hồ Chí Minh là người Trung Quốc, cho rằng Hồ Chí Minh không phải Nguyễn Ái Quốc.
Ngoài ra, các thế lực thù địch còn lợi dụng các nghiên cứu của một số tổ chức, các
cá nhân ở nước ngoài để xuyên tạc đời tư của Hồ Chí Minh trong các giai đoạn hoạt
động cách mạng ở Anh, Pháp, Trung Quốc. Ví dụ, học giả Hoàng Tranh của Trung Quốc
viết về đời tư của Hồ Chí Minh trong các ấn phẩm của mình, một số thế lực thù địch
trích chép và thêu dệt nên nhiều câu chuyện bịa đặt; dựa vào tư liệu chưa được
kiểm chứng và chủ yếu là nghe lại, hùa theo, chúng quy kết, xuyên tạc về những
người được gọi là “vợ” của Hồ Chí Minh như Tăng Tuyết Minh, Nguyễn Thị Minh Khai,
Đỗ Thị Lạc, Nông Thị Xuân, Nông Thị Trưng…; xuyên tạc bịa đặt về quãng thời
gian Nguyễn Tất Thành ở Anh (1914-1917) là đi lính cho đế quốc; xuyên tạc Nguyễn
Ái Quốc hãm hại cụ Phan Bội Châu ở Trung Quốc (1925); xuyên tạc việc Nguyễn Ái
Quốc bị “thất sủng” ở Quốc tế Cộng sản (1934-1938)…
Năm là, chúng “gài” những thông tin sai lệch gắn vào đó là những nội
dung chính xác làm cho người nhận khó phân biệt đúng sai, từ đó tin vào những
thông tin bịa đặt mà chúng cung cấp. Thâm độc hơn, chúng tích cực xây dựng, chỉnh
sửa, tạo ra những minh chứng, chứng cứ giả mang tính xuyên tạc về tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chúng sử dụng chiến thuật “mưa dầm thấm lâu”, nhắc
đi nhắc lại những thông tin thiếu chính xác trên nhiều diễn đàn, dưới nhiều góc
độ để người đọc dần tin vào thông tin mà chúng cung cấp.
3.1.2. Luận cứ phản bác các quan điểm sai trái về việc học tập
và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của Đảng ta
Để phủ nhận việc học tập, làm theo tư tưởng,đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh và dễ bề thực hiện các âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, chống phá trên, các thế
lực thù địch thường đưa ra những quan điểm sai trái để để ngụy tuyên truyền,
đánh tráo học thuật, xảo biện những vấn đề cốt lõi của tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh. Để có thể phản bác các quan điểm sai trái đó, cần xây dựng hệ
luận cứ căn bản vững chắc nhằm bác bỏ, đập tan những luận điệu sai trái, góp phần
bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ta. Nhìn chung, luận điệu của các thế lực thù
địch tập trung vào hai hướng tấn công chính:
Hướng thứ nhất,
các thế lực thù địch tấn công vào bản chất cách mạng, khoa học của tư tưởng, đạo
đức và phong cách Hồ Chí Minh. Các luận điệu thường tập trụng công kích nền tảng
lý luận bằng cách phủ nhận tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chúng cho
rằng không có tư tưởng Hồ Chí Minh; Hồ Chí Minh là nhà dân tộc chủ nghĩa; chúng
bịa đặt, xuyên tạc những câu chuyện tự cho là “thâm cung bí sử” để xuyên tạc về
đạo đức, phong cách của Người; chúng bôi nhọ hình ảnh của Hồ Chí Minh bằng những
câu văn, hình ảnh cắt ghép.
Rõ ràng đây là những luận điệu hết sức phi lý và không có căn cứ khoa học.
Việc khẳng định Hồ Chí Minh là một nhà tư tưởng không phải là ý chí chủ quan của
Đảng ta hay những nhà khoa học trong nước, mà trước đó rất nhiều công trình
nghiên cứu của các học giả, nhà khoa học nước ngoài đã khẳng định vấn đề này. Trong
tác phẩm: “Hồ Chủ tịch - Nhà lý luận xuất sắc về chủ nghĩa thực dân và phong
trào giải phóng dân tộc”, ông Handache Gilbert viết: “Sự phân tích về chủ nghĩa
thực dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến lúc đó vượt hẳn tất cả những gì mà những
nhà lý luận mác-xít đề cập đến. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng nên một tổng
hợp những lý thuyết về sự giải phóng khỏi sự áp bức thực dân, có sức mạnh không
thể chối cãi được”[2].
Giáo sư Nhật Bản Shingo Shibata khẳng định Hồ Chí Minh đã góp phần đào sâu và
phát triển lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin đối với các vấn đề dân tộc thuộc
địa và “cống hiến nổi tiếng của cụ Hồ Chí Minh là ở chỗ Người đã phát triển
quyền lợi của con người thành quyền lợi của dân tộc. Như vậy tất cả mọi dân tộc
đều có quyền tự quyết định lấy vận mệnh của mình”[3]. Muốn đánh giá Hồ Chí Minh
có phải nhà tư tưởng và có hay không có tư tưởng Hồ Chí Minh, cần phải nhìn nhận
và đánh giá toàn bộ những di sản mà Người để lại cũng như ảnh hưởng và tác động
của những quan điểm đó đối với cách mạng Việt Nam và thế giới. V.I. Lê-nin đã khẳng
định: “Một người xứng đáng là nhà tư tưởng khi nào biết giải quyết trước người
khác tất cả những vấn đề chính trị - sách lược, các vấn đề về tổ chức, về những
yếu tố vật chất của phong trào không phải một cách tự phát”[4]. Rõ ràng, Hồ Chí Minh là
một nhà tư tưởng thiên tài, nhà lý luận kiệt xuất. Muốn hiểu tư tưởng của Người
cần phải nhìn vào nội dung và ý nghĩa cao cả của nó. Bởi đối tượng mà Người muốn
truyền tải là quần chúng nhân dân nên phong cách diễn đạt của Người hướng đến sự
đơn giản, ngắn gọn, rõ ràng. Ở Hồ Chí Minh thể hiện sự thống nhất giữa tư
tưởng, đạo đức và phong cách; giữa lý luận và thực tiễn; giữa tri và hành; giữa
lời nói và việc làm. Bởi vậy, có thể hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh với ý nghĩa là
“học thuyết”, là một hệ thống những luận điểm, quan điểm về những vấn đề cơ bản
của cách mạng Việt Nam được xây dựng trên nền tảng là chủ nghĩa Mác - Lênin,
đại biểu cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, được hình thành theo đúng quy luật
phát triển và trở lại chỉ đạo hoạt động thực tiễn, cải tạo hiện thực.
Với những luận điệu xuyên tạc cho rằng Hồ Chí Minh là nhà dân tộc chủ
nghĩa hoặc cho rằng Người sử dụng chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ để đạt được mục đích
giải phóng dân tộc. Những kẻ tung ra luận điệu này muốn nhắm tới việc phủ nhận
tính cách mạng, khoa học của Hồ Chí Minh, muốn tách rời tư tưởng Hồ Chí Minh ra
khỏi chủ nghĩa Mác - Lênin. Quá trình ra đi tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã đến
với chủ nghĩa Mác - Lênin sau khi trải qua nghiên cứu, “sàng lọc” rất nhiều các
quan điểm chính trị, tư tưởng đương thời. Sống trong lòng các nước tư sản phát
triển nhất thời đó như Anh, Pháp, Mỹ, tiếp xúc với các học thuyết tư sản, nghiên
cứu các cuộc cách mạng tư sản nhưng Hồ Chí Minh đã sớm nhận ra đằng sau những
khẩu hiệu hào nhoáng là những bất công, đau khổ của nhân dân lao động. Bởi vậy,
chỉ đến khi gặp được chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh mới tin và đi theo con đường
của Lênin, bởi đó là cách duy nhất đạt được hai mục tiêu: giải phóng dân tộc và
hạnh phúc của nhân dân. Do đó, mọi quan điểm, tư tưởng của Hồ Chí Minh về sau này
đều được xây dựng trên nền tảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, vận dụng và phát triển
sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tiễn Việt Nam. Những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc và tinh hoa văn hóa thế giới được Người tiếp thu trên mảnh đất màu mỡ của
chủ nghĩa Mác - Lênin đã được phát triển lên một tầm cao mới như tinh thần đoàn
kết của dân tộc trở thành chiến lược đại đoàn kết; phẩm chất của Nho giáo trở
thành những chuẩn mực đạo đức cách mạng… Tuy nhiên, nên hiểu rõ, việc tiếp thu
không phải là sự sao chép, bắt chước, góp nhặt như các thế lực thù địch thường
tuyên truyền. Hồ Chí Minh tiếp thu có sự chọn lọc và phát triển. Người cho
rằng, để kế thừa những cái hay trong tư tưởng các bậc tiền bối cần theo phương
pháp Lê-nin: “Chỉ có những người cách mạng chân chính mới thu hái được những
điều hiểu biết quý báu của các đời trước để lại. Lê-nin dạy chúng ta như vậy”[5].
Hướng thứ hai,
các thế lực thù địch phủ nhận sức sống, giá trị và tính bất diệt của tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chúng cho rằng tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh đã
lỗi thời, phong cách Hồ
Chí Minh không còn phù hợp từ đó cho rằng việc Bộ Chính trị đề ra Chỉ thị 05-CT/TW
là sai lầm, sẽ không có kết quả.
Những luận điệu này tập trung cho rằng việc thực hiện học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của Đảng ta là sai lầm. Các thế lực
thù địch ngụy biện xuyên tạc bằng cách đánh đồng hai khái niệm “học tập” và “bắt
chước”. Chúng cho rằng, học tập Hồ Chí Minh thì phải “bắt chước” giống Người, từ
hình thức ăn mặc đến lời nói, việc làm, lối sống. Chúng ta học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách của Người không phải là rập khuôn, máy móc mà phải
biết vận dụng, kế thừa và sáng tạo. Ở đây, phản bác lại những luận điệu này cần
hiểu rõ giá trị bền vững và trường tồn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh đối với xây dựng Đảng, xây dựng văn hóa – xã hội và phát triển đất nước ta
hiện nay. Tư tưởng Hồ Chí Minh nằm trong hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin,
đó là một hệ thống mở, như Ph. Ăngghen đã viết vào năm 1887: “Lý luận của chúng
tôi là lý luận của sự phát triển, chứ không phải là một giáo điều mà người ta phải
học thuộc lòng và lặp lại một cách máy móc”[6].
Về việc phủ nhận giá trị đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các thế lực
cho rằng với cuộc sống hiện đại ngày này, những quan niệm đạo đức đó đã lạc hậu,
lỗi thời, hủ cựu… Sự thật là, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh vẫn giữ nguyên
sức sống và giá trị thời đại, bởi bản chất cách mạng, khoa học và nhân văn của
chính những quan niệm đạo đức đó. Phong cách Hồ Chí Minh phản ánh những giá trị
cốt lõi trong tư tưởng, đạo đức của Người và được thể hiện vô cùng sinh động,
tự nhiên, độc đáo, có sức thu hút, cảm hóa kỳ diệu trong hoạt động, ứng xử
hằng ngày. Giá trị thời đại trong đạo đức và phong cách của Người còn được đánh
giá cao bởi sự kết hợp hài hòa giữa bản sắc dân tộc với tính cách mạng, khoa học
của chủ nghĩa Mác – Lênin, phù hợp với xu thế vận động, phát triển của thời đại.
Đạo đức và tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung, trước sau như một của Hồ
Chí Minh là tài sản vô giá của dân tộc Việt Nam và nhân loại.
Bên cạnh đó, thực tiễn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh đã tạo nên những chuyển biến và đạt được nhiều kết quả tốt đẹp. Ban Bí
thư Trung ương Đảng vừa ban hành Báo cáo số 03-BC/TW ngày 12/6/2021 về sơ kết 5
năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị “về đẩy mạnh
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, trong đó, nhấn
mạnh việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW đã đạt được nhiều kết quả rất quan trọng,
toàn diện, đóng góp quan trọng vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao giá trị đạo
đức của toàn xã hội, lan tỏa những điều tốt đẹp. Thời gian tới, toàn Đảng, toàn
dân tiếp tục triển khai việc thực hiện Kết luận 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ
Chính trị Khóa XIII. Đây là những căn cứ phản bác rõ rệt nhất luận điệu xuyên tạc
của các thế lực thù địch về hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh hiện nay.
3.2. Một số giải pháp phòng, chống những quan điểm chống phá
việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Việc đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái xuyên
tạc, phủ nhận tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và chống phá việc học tập
của toàn Đảng, toàn dân ta là yêu cầu rất cấp bách hiện nay. Thời gian tới, cần
thực hiện tốt một số giải pháp sau đây:
Một là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tìm hiểu về tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn việc nghiên cứu với vận dụng trong thực tiễn
hiện nay của từng ngành, từng lĩnh vực. Để đấu tranh đập tan các luận điệu xuyên
tạc của các thế lực thù địch thì việc nghiên cứu và làm rõ về thân thế, cuộc đời,
sự nghiệp của Hồ Chí Minh là vô cùng cần thiết. Kết quả nghiên cứu với căn cứ
khoa học đầy đủ sẽ là vũ khí sắc bén nhất để phản bác các quan điểm sai trái trên.
Muốn vậy, cần quan tâm đầu tư cả về con người lẫn vật chất cho công tác nghiên
cứu; quan tâm, sưu tầm những thông tin, tư liệu về Hồ Chí Minh; phát huy vai trò
của những nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về tư tưởng Hồ Chí Minh; chú trọng
công tác đào tạo và nghiên cứu ở những cơ sở đào tạo đại học và sau đại học.
Hai là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao hiệu quả
học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho cán bộ, quần chúng. Nên xác
định việc đấu tranh, phản bác các quan điểm thù địch, sai trái mục tiêu trước
nhất là bảo vệ nền tảng tư tưởng, bảo vệ niềm tin của cán bộ, đảng viên và quần
chúng nhân dân vào con đường độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội. Nếu nhận
thức đầy đủ thì mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng sẽ có “kháng thể” đối với các
luận điệu xuyên tạc, nhờ vậy sẽ không bị kích động, lôi kéo, gây hoang mang từ các
quan điểm thù địch.
Ba là, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc vận động học tập
và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nâng cao nhận thức về ý
nghĩa, tầm quan trọng và mối quan hệ giữa việc nghiên cứu, học tập, vận dụng,
thực hành tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Việc này cần có sự lãnh đạo
sát sao của các tổ chức Đảng, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc và
các tổ chức chính trị - xã hội chung tay phát huy cao độ vai trò trong việc triển
khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Thời gian tới cần đổi mới
phương thức thực hiện, tổ chức học tập dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú
gắn với việc đấu tranh phản bác, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Bốn là, tập trung quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ với năng lực và
phẩm chất đầy đủ, hiểu biết sâu sắc về tư tưởng Hồ Chí Minh, để tham gia đấu
tranh, phản bác các luận điệu sai trái. Quán triệt nguyên tắc đấu tranh là lấy thực
tiễn chân lý khách quan làm cơ sở chủ yếu để phản bác, đấu tranh bác bỏ các luận
điệu xuyên tạc, vu cáo, bôi nhọ Hồ Chí Minh. Trên mặt trận văn hóa - tư tưởng,
cần quán triệt cao độ việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, thực hiện tốt Nghị
quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị “Về tăng cường bảo vệ nền
tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch
trong tình hình mới” và Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về
tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII
“Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Các
cơ quan báo chí, truyền thông cần xung kích đi đầu đăng tải, viết các bài tuyên
truyền, phản bác các quan điểm thù địch, sai trái, cần chú ý đến chất lượng và tính
thuyết phục. Thêm vào đó, trước tình hình các hoạt động tuyên truyền, phá hoại
tư tưởng càng tình vi, bài bản, xảo quyệt, cần quan tâm đầu tư xây dựng và phát
triển lực lượng chuyên trách đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái đảm bảo
về trình độ và năng lực.
Năm là, làm tốt công tác đối ngoại trong việc nắm tình hình, định hướng
tư tưởng, hỗ trợ cho bạn bè quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có
nguồn thông tin chính thống và đúng đắn về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng
Hồ Chí Minh cũng như việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh của Đảng ta. Thêm vào đó, cần làm tốt công tác tuyên truyền về thành tựu
cũng như hiệu quả của đường lối 35 năm đổi mới đất nước, tranh thủ sự đồng tình,
ủng hộ, giúp đỡ của kiều bào và bạn bè thế giới.
Sáu là, tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, kịp thời phát
hiện, xử lý nghiêm khắc những cá nhân, tổ chức có hành vi tuyên truyền, xuyên tạc,
bịa đặt, nói xấu về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đi kèm
với xử lý cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục để mang tính răn đe, cảnh
tỉnh. Lực lượng Công an nhân dân cần xung kích, đi đầu, chủ động nắm tình hình
các tổ chức phản động, các âm mưu xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí
Minh cả trong và ngoài nước để có biện pháp đấu tranh và cách xử lý đúng đắn. Các
đơn vị làm công tác tuyên giáo cần chủ động phòng ngừa kết hợp với giữ vững bên
trong, tích cực tuyên truyền, giáo dục cho quần chúng nhân dân hiểu âm mưu thâm
độc của các thế lực thù địch. Huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong
việc đấu tranh, xử lý các đối tượng xuyên tạc về Hồ Chí Minh.
4. KẾT LUẬN
Sự nghiệp đổi mới đất nước của toàn Đảng, toàn dân ta đã đạt được những
thắng lợi nhất định, chưa bao giờ đất nước của chúng ta có được cơ đồ, vị thế,
tiềm lực và uy tín như ngày hôm nay. Điều đó càng khẳng định sự đúng đắn và tính
chân lý của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
lựa chọn. Hơn bao giờ hết, để bảo vệ những thành quả cách mạng đã đạt được và
tiếp tục vững bước phát triển, chúng ta cần quán triệt tốt việc bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng, trong đó có kiên quyết đấu tranh, phản bác các quan điểm sai
trái, thù địch, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng ta
khẳng định, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô
giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân
dân ta đi đến thắng lợi. Vì lẽ đó, việc nhận diện, bóc trần và phản bác những
quan điểm chống phá công cuộc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
của Hồ Chí Minh là một yêu cầu cấp bách, quan trọng, góp phần giữ vững nền tảng
tư tưởng, củng cố địa vị chủ đạo hệ tư tưởng của Đảng ta trong đời sống xã hội.
1.
Ban Bí thư (2019). Kết luận số 53-KL/TW của Ban Bí thư “Về tăng
cường đấu tranh, ngăn chặn, xử lý, bóc gỡ, triệt phá tin giả, thông tin sai sự
thật, xấu, độc chống phá Đảng, Nhà nước trên Internet, mạng xã hội”. Kết luận số
53-KL/TW, ngày 04/6/2019.
2.
Bộ Chính trị (2018). Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị “Về
tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm
sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày
22/10/2018.
3.
Cục Tuyên huấn – Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt
Nam (2019). Phòng, chống âm mưu, thủ đoạn tuyên truyền chống phá cách mạng Việt
Nam của các thế lực thù địch. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật.
4.
Võ Nguyên Giáp (2006 – Chủ biên), Tư tưởng Hồ Chí Minh và
con đường cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội
5.
Handache Gilbert (1970). Hồ Chủ tịch - nhà lý luận xuất sắc về
chủ nghĩa thực dân và phong trào giải phóng dân tộc. Tạp chí Hành tinh
- Hành động, Pari, số tháng 3.
6.
Hội đồng lý luận trung ương (2017): Phê phán các quan điểm
sai trái, xuyên tạc cuộc đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, những
biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về chính trị trong nước. Hà Nội:
Nxb Chính trị quốc gia Sự thật.
7.
Hà Tiến Linh (2019). Một số vấn đề rút ra từ công tác đấu
tranh với hoạt động tín ngưỡng tâm linh lợi dụng uy tín, hình ảnh Chủ tịch Hồ
Chí Minh để trục lợi xảy ra tại xã Hồng Quang, huyện Ứng Hòa, Hà Nội. Kỷ yếu hội
thảo khoa học: Công an nhân dân đấu tranh, phản bác những luận điệu xuyên tạc
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần bảo vê nền tảng tư tưởng của
Đảng Cộng sản Việt Nam trong tình hình mới. Hội thảo khoa học cấp Bộ, tháng
6/2019, Học viện An ninh nhân dân.
8.
Nguyễn Văn Ngọc (2020). Quan điểm, định hướng công tác bảo vệ
nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch
trong tình hình mới. Tạp chí Khoa học và Giáo dục an ninh, (Số 16,
12/2020), 7-18.
9.
Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Thắng, Nguyễn Ngọc Toàn (Đồng chủ biên,
2021): Công an nhân dân đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái, thù địch,
góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Hà Nội: Nxb Chính trị quốc gia Sự
thật.
10. Trường Đại học tổng hợp
Saint Petersburg (2015), Di sản tư tưởng Hồ Chí Minh và thời đại ngày nay,
Nxb Đại học tổng hợp Saint Petersburg (Liên bang Nga).
[1] Đảng
Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 2,
Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2021, tr.234.
[2] Handache Gilbert (1970): “Hồ Chủ tịch - nhà lý luận
xuất sắc về chủ nghĩa thực dân và phong trào giải phóng dân tộc”, Tạp
chí Hành tinh - Hành động, Pari, số tháng 3
[3] Hồ Chí Minh trong lòng nhân dân thế giới, Nxb. Sự thật,
Hà Nội, 1979, tr. 96
[4] Võ
Nguyên Giáp (2016): Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt
Nam, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr. 72-73.
[5] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 6, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 46.
[6] C.Mác và Ph. Awngghen (1995): Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, t.36, tr. 796